H-510

1.კოდიკოლოგია/არქეოგრაფია

1.1.შიფრი                                                      H-510

რაობა                                     კონდაკი

დაცულობის ადგილი/კოლექცია             ხეც

თარიღი                                                         XVს.

კეფის რაოდენობა                                       6 კეფი

ზომა (თითოეული კეფის ზომა)  330×20,7;   I59x20,5;II 73×20,5; III 68×20; IV56x19,5; V 50×20,5; VI 26,3×20,5;

სტრიქონთა რაოდენობა                I r-მინიატიურა, v-დაუწერელი;II r-70, v-დაუწერელი;III r-69, v-70; IV r-54, v-55;V r-48, v-48; VI r-25, v-24;

ნაწერის ზომა                                   I57x18; II-72×14; III 65×13,5; IV 54×13;V48x13; VI 25×13;

არშიების ზომა:        I-ზედა 0, ქვედა1, მარცხენა 1სმ; მარჯვენა 1სმ; II -ზედა 0,5, ქვედა 1, მარცხენა 3სმ; მარჯვენა 3სმ;III -ზედა 1, ქვედა 2, მარცხენა 4სმ; მარჯვენა 3სმ; IV ზედა 1, ქვედა 1; მარცხენა 3სმ; მარჯვენა 3სმ;V -ზედა 1, ქვედა0,5, მარცხენა 3,5სმ; მარჯვენა 3სმ; VI -ზედა 0, ქვედა 0, მარცხენა 3სმ; მარჯვენა 3,5სმ;

მასალა                                                     ეტრატი

ძეგლის მდგომარეობა (გაცხოველებული/ აღდგენილი/თავბოლონაკლული)

ფერი                                                              მოყვითალო

სისქე                                                              003

ფორმატი (სრული, არასრული)

კონსერვირებული/არაკონსერვირებული

1.2. პალეოგრაფიული თავისებურებები

დამწერლობის სახეობა                  ნუსხური

მელანი                                              ყავისფერი, სინგური

პაგინაცია                                          –

ნაწერის მიმართულება გვერდზე (r-v)

დაკანონვა                                                     –

კეფების გადაბმის ტექნიკა                        გადაკერებული ეტრატის ერთმანეთზე გადადების პრინციპით

1.3. გაფორმება

მინიატურა                           I კეფი მთლიანად უკავია გუმბათოვან თავკაზმულობას, რომელშიც მოთავსებულია ბასილ დიდისა და იოანე ოქროპირის ილუსტრაციები

დეკორი                                                         –

საზედაო ასოები                                          –

სათაურის გაფორმება

მარგინალური ნიშნები

გადამწერი/დამკვეთი/ გადაწერის ადგილი –    გიორგი მგალობელი (სათაურის ზემოთ).

ანდერძები/მინაწერები                  „ამის მწერელსა გიორგი მგალობელს იოვანეს (?) შეუნდოს ღ~ნ უ~ კ~სნ“.

 

შემომწირველი (გვერდის მითითებით)/შემოწირულობის თარიღი

 

1.4. ტექსტოლოგიური შენიშვნები

ტექსტის დასაწყისი         (თავბოლონაკლული)

ტექსტის დასასრული (თავბოლონაკლული)

რედაქციულობა (თუ შესაძლებელია)

2. დაზიანებებიზედაპირის – მომჩვარული, აქერცლილი, მყიფე, ენტომოლოგიური, ლაქები (სინესტის, სითხის, პიგმენტების, სანთლის …)

 

I კეფი: გრაგნილის პირველი კეფი მთლიანად უკავია გუმბათოვან თავკაზმულობას, რომელშიც მოთავსებულია ბასილ დიდისა და იოანე ოქროპირის ილუსტრაციები. ზოგიერთ ადგილას საღებავები გადაცრეცილი და გადასულია.

დაზიანებული ადგილები გამაგრებულია v-ს მხრიდან გამოყენებულია იაპონური სარესტავრაციო- საკონსერვაციო ქაღალდი.

v- დაუწერელი

მე-2 კეფთან გადაკერებულია ძაფით, ეტრატის ერთმანეთზე გადადების პრიონციპით;

II კეფი: მეორე კეფი ფორმატი სრულია; დაზიანებული ადგილებირესტავრაციისთვის გამოყენებულია სარესტავრაციო და საკონსერვაციო ქაღალდი.

r-ზე ტექსტი ნაწერია ყავისფერი მელნით, კალიგრაფიული ნუსხურით; მელანი გადასული, გადარეცხილია, ზოგან მხოლოდ ასოების კონტურები შეიმჩნევა; ტექსტი რთულად წასაკითხია, ზოგიერთ ადგილას შესაძლებელია მხოლოდ გარკვეული ასოების ან წინადადებების ამოკითხვა.

v- დაუწერელია

მე-3 კეფთან გადაკერებულია ძაფით, ეტრატის ერთმანეთზე გადადების პრინციპით; III კეფი:მესამე კეფი ფორმატი სრულია; დაზიანებული და ნაკლული ადგილები შევსებულია სარესტავრაციო ქაღალდით, ნაწერი ადგილები კი – საკონსერვაციო ქაღალდით.

r-ზე ტექსტი ნაწერია ყავისფერი მელნით, კალიგრაფიული ნუსხურით; მელანი გადასული, გადარეცხილია, ზოგან მხოლოდ ასოების კონტურები შეიმჩნევა; ტექსტი რთულად წასაკითხია, შესაძლებელია მხოლოდ გარკვეული ასოების ან სიტყვების ამოკითხვა.

v-ზე ანალოგიურად ზოგიერთ ადგილას მელანი გადასული, გადარეცხილია და  ტექსტი რთულად წასაკითხია.  ტექსტის ძირითადი ნაწილის წაკითხვა შეუძლებელია.

მე-4 კეფთან გადაკერებულია ძაფით, ეტრატის ერთმანეთზე გადადების პრინციპით; IV კეფი:მეოთხე კეფი ფორმატი სრულია; დაზიანებული კიდეები ნაკლული ადგილები შევსებულია სარესატავრაციო ქაღალდით.

r-ზე ტექსტი ნაწერია ყავისფერი მელნით, კალიგრაფიული ნუსხურით; მელანი გადასული, გადარეცხილია, ზოგან მხოლოდ ასოების კონტურები შეიმჩნევა; ტექსტი რთულად წასაკითხია, შესაძლებელია მხოლოდ გარკვეული ასოების ან წინადადებების ამოკითხვა.

წაკითხვა შესაძლებელია; ორივე მხარეს მინაწერებია;

v-ზე ანალოგიურად ზოგიერთ ადგილას მელანი გადასული, გადარეცხილია და  ტექსტი რთულად წასაკითხია.

მე-5 კეფთან გადაკერებულია ძაფით, ეტრატის ერთმანეთზე გადადების პრინციპით; სარესტავრაციო ქაღალდით შევსებული ნაკლული ადგილი, რესტავრაციის დროს ასევე ძაფის გამოყენებით მიეკერა კეფები ერთმანეთს.

V კეფი: გრაგნილის მეხუთე კეფის ფორმატი არასრულია, მარჯვენა მხარეს მოხეული და ნაკლული ადგილი, ტექსტთან ერთად აღდგენილია სარესტავრაციო ქაღალდით; გამოყენებულია საკონსერვაციო ქაღალდიც;

r-ზე ტექსტი ნაწერია ყავისფერი მელნით, კალიგრაფიული ნუსხურით; მელანი გადასული, გადარეცხილია, ზოგან მხოლოდ ასოების კონტურები შეიმჩნევა; ტექსტი რთულად წასაკითხია, შესაძლებელია მხოლოდ გარკვეული ასოების ან წინადადებების ამოკითხვა. კეფის ზედა, გაშავებულ ადგილებში ტექსტის წაკითხვა შეუძლებელია;

v-ზე ანალოგიურად ზოგიერთ ადგილას მელანი გადასული, გადარეცხილია და  ტექსტი რთულად წასაკითხია/ან წაკითხვა შეუძლებელია.

მე-6 კეფთან გადაკერებულია ძაფით, ეტრატის ერთმანეთზე გადადების პრიონციპით;

VI კეფი: გრაგნილის მეექვსე კეფი ბოლონაკლულია, შემორჩენილი ნაწილის ფორმატი არასრულია; აღენიშნება გაჭიმვისგან წარმოქმნილი ოვალური ჭრილები. კეფი რესტავრირებულია, მოხეული და ნაკლული ადგილები შევსებულია იაპონური სარესტავრაციო ქაღალდით, ზოგიერთი ადგილი გამაგრებული იაპონური საკონსერვაციო ქაღალდით. მკვეთრად შეიმჩნევა დაკანონვის ხაზები.

r-ზე ტექსტი ნაწერია ყავისფერი მელნით, კალიგრაფიული ნუსხურით; მელანი გადასული, გადარეცხილია, ზოგან მხოლოდ ასოების კონტურები შეიმჩნევა; ტექსტი რთულად წასაკითხია, შესაძლებელია მხოლოდ გარკვეული ასოების ან წინადადებების ამოკითხვა.

v-ზე ანალოგიურადზოგიერთ ადგილას მელანი გადასული, გადარეცხილია და  ტექსტი რთულად წასაკითხია.

 

რეკომენდაცია: გრაგნილი ხელნაწერი რესტავრირებულია, ხელნაწერთა ეროვნული ცენტრის რესტავრაცია-კონსერვაციის ლაბორატორიაში თანამედროვე იაპონური სარესტავრაციო-საკონსერვაციო ქაღალდით.

 

აღწერილობიდან:

კონდაკი, XV

გრაგნილი (6 კეფი); 330×20,7; ეტრატი; დაზიანებული (მე-4 და მე-5 კეფის ტექსტის ნაწილი მოგლეჯილია; ეტრატს მოქნილობა დაკარგული აქვს, დალაქავებულია, წინა პირზე ნაწერი ზოგან გადარეცხილია, მეორე მხარეს კი იგი, თითქმის, არ იკითხება. დაუწერელია I და II კეფის v; ნუსხური, დასაწყისში, I კეფი მთლიანად უკავია გუმბათოვან თავკაზმულობას, რომელშიც მოთავსებულია ბასილ დიდისა და იოანე ოქროპირის ილუსტრაციები. [XVს.]; გადამწერი – გიორგი მგალობელი (სათაურის ზემოთ).

„ს[აღ~]თო ჟამის[წირვა იოან]ე ოქროპირისა. – შე-რა-ვიდეს […] სადუაკნესა შინა, მოიღოს სეფე ჯვარი და … ამისა შემდგომად […]იღოს ლახუარი და აღმოკუჱთოს […] და იტყოდეს: დაიკლვის ტარიგი …“

ანდერძი: „ამის მწერელსა გიორგი მგალობელს იოვანეს (?) შეუნდოს ღ~ნ უ~ კ~სნ“.

 

 

ბიბლიოგრაფია

საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმის ქართულ ხელნაწერთა აღწერილობა (H კოლექცია), ტ.II, თბ. 1961, გვ.7