H-1729
1.კოდიკოლოგია/არქეოგრაფია
1.1.შიფრი H-1729
რაობა ჟამის წირვა
დაცულობის ადგილი/კოლექცია ხეც
თარიღი XVI-XVII სს.
კეფის რაოდენობა 3 კეფი
ზომა (თითოეული კეფის ზომა) 155X20; I5,5×19,5;II 69,5×19,5; III 77×19,5;
სტრიქონთა რაოდენობა I r-4, v-4;II r-86, v-86;III r-90, v-90;
ნაწერის ზომა I2,5×13,5; II-66×12-13,5; III 71×12,5-13;
არშიების ზომა: I-ზედა 0, ქვედა2, მარცხენა 2,5სმ; მარჯვენა 3,5სმ; II -ზედა 1,5, ქვედა 1, მარცხენა 2,5სმ; მარჯვენა 3,5სმ;III -ზედა 0,3, ქვედა 5,5, მარცხენა 3სმ; მარჯვენა 3,5სმ;
მასალა ეტრატი
ძეგლის მდგომარეობა (გაცხოველებული/ აღდგენილი/თავბოლონაკლული)
ფერი მოყვითალო
სისქე 002
ფორმატი (სრული,არასრული)
კონსერვირებული/არაკონსერვირებული
1.2. პალეოგრაფიული თავისებურებები
დამწერლობის სახეობა ნუსხური
მელანი ყავისფერი, სინგური
პაგინაცია –
ნაწერის მიმართულება გვერდზე (r-v)
დაკანონვა მკვეთრად შესრულებული
კეფების გადაბმის ტექნიკა გადაკერებულია უხეშად არათანაბარი მიმართულებით
1.3. გაფორმება
მინიატურა –
დეკორი –
საზედაო ასოები დასაწყისები და მთავრული ასოები სინგურით
სათაურის გაფორმება
მარგინალური ნიშნები
გადამწერი/დამკვეთი/ გადაწერის ადგილი
ანდერძები/მინაწერები
შემომწირველი (გვერდის მითითებით)/შემოწირულობის თარიღი
1.4. ტექსტოლოგიური შენიშვნები
ტექსტის დასაწყისი (თავბოლონაკლული)
ტექსტის დასასრული (თავბოლონაკლული)
რედაქციულობა (თუ შესაძლებელია)
- დაზიანებებიზედაპირის – მომჩვარული, აქერცლილი, მყიფე, ენტომოლოგიური, ლაქები (სინესტის, სითხის, პიგმენტების, სანთლის …)
I კეფი: გრაგნილის პირველი კეფის დიდი ნაწილი მოხეულია და ნაკლულია ტექსტთან ერთად;
r-v-ზეშემორჩენილია 4 (ოთხი სტრიქონი; ტექსტი ნაწერია ყავისფერი მელნით, მელანი გაცრეცილია, ტექსტის და ასოების ამოკითხვა რთულია;
1 კეფი მე-2-სთან გვიანდელი გამაგრებულია და გადაკერებულიაუხეშად, არათანაბრად (ფორმა არ აქვს მიცემული)თუმცა შეიმჩნევა ძველი გადაბმისთვის გამოყენებული ორი ფერის ძაფის ფრაგმენტი (ჩალისფერი (კვანძი) და წითელი (ბოჭკო).
II კეფი: გრაგნილის მეორე კეფის ფორმატი სრულია; რესტავრირებულია – დაზიანებული ადგილები გამაგრებულია სარესატვრაციო/საკონსერვაციო ქაღალდით. ზედაპირჩე შეიმჩნევა დაკანონვისთვის გამოყენებული მკვეთრად შესრულებული ხაზები. ზედაპირი გაშავებულია, აღენიშნება ნესტის ლაქები.
r-v-ზეტექსტი ნაწერია კალიგრაფიული ნუსხურით, ყავისფერი მელნით. ზედაპირზე შეიმჩნევა ლაქები, რის გამოც მელანი გაცრეცილი და გადასულია, ასეთ ადგილებში ტექსტის წაკითხვა რთულია. დანარჩენი ტექსტის წაკითხვა შესაძლებელია.
მე-3 კეფთან გადაკერებულია ძაფით, უხეშად.
III კეფი:გრაგნილის მესამე კეფის ფორმატი სრულია; რესტავრირებულია – დაზიანებული ადგილები გამაგრებულია სარესატვრაციო/საკონსერვაციო ქაღალდით.
r-v -ზე ტექსტი ნაწერია კალიგრაფიული ნუსხურით, ყავისფერი მელნით. ზედაპირზე შეიმჩნევა ნესტის ლაქები, რის გამოც მელანი გაცრეცილი და გადასულია, ასეთ ადგილებში ტექსტის წაკითხვა რთულია. კიდეები გაშავებულია; დანარჩენი ტექსტის წაკითხვა შესაძლებელია. ზედაპირჩე შეიმჩნევა დაკანონვისთვის გამოყენებული მკვეთრად შესრულებული ხაზები. არსებობს ამ ხაზების ჩატეხვის საშიშროება. ზედაპირი გაშავებულია, აღენიშნება ნესტის ლაქები.
კეფის ბოლოში შეიმჩნევა ნემსის ნახვრეტები, სავარაუდოდ კონდაკის მიკერებისთვის (კონდაკი და არა კეფი // კეფის ბოლოში დატოვებულია დიდ ადგილი)
რეკომენდაცია: გრაგნილი ხელნაწერი – რესტავრირებულია, დახვეულია თავისუფლად და მოთავსებულია სპეციალურად მისთვის დამზადებულ ყუთში.
სასურველია ხელმეორედ დატენიანდეს.
აღწერილობიდან: ჟამის წირვა, XVI-XVII სს.
გრაგნილი, 155X20; ეტრატი, სამი გადაკერებული ნაჭერი, დასაწყისი მოხეულია; ნუსხური, დასაწყისები და მთავრული ასოები სინგურით; ადგილ-ადგილ ძლიერ გადაშლილი, გასვრილი; [XVI-XVII ს.].
[ჟამის წირვა] „მღ˜ნ ლოცვაჲ საიდუმლოდ. – შემდგომად ამათ სანატრელთა ძ˜ლთა ჩნ˜ცა, მ˜ფო კაცთმო˜ყრეო, ვჴმობთ და ვიტყჳთ: წ˜და ხარ და ყოვლად წ˜და შ˜ნ და მხოლოდ შობილი ძე შ˜ი…“ 1r-v.
წყდება: „… მღ˜ნ ლოცვაჲ საიდუმლოდ. – მ˜ფო ცათაო, სიბრძნისა წინამძღუარო, მეცნიერებისა მომნიჭებელო, უგულისჴმოთა მსწავლელო, გლახაკთა ჴელის ამპყრობელო, განამტკიცე და გულისჴმიერ ყავ გული ჩ˜მი, მ˜ფო, შ˜ნ მომეც სიტყუაჲ. სიტყ˜ო მამისაო, რამეთუ აჰა ესერა ბაგენი ჩ˜მნი არა დავადუმნე ჴმობად შ˜ნდამი, მოწყალეო, მეყალობელ მექმენ შევრდომილსა შ˜ნდა. დ˜კნ, სიწმინდენი დაბურნეს წ˜თა. მ˜ღნ დაიბანნეს ხელნი და იტყოდეს…“.
ბიბლიოგრაფია
საქართველოს სახელმწიფო მუზეუმის ქართულ ხელნაწერთა აღწერილობა, (კოლექცია H), ტ.IV, 1950, გვ.159